Još jedan tekst iz časopisa "Revolucija" donosi priču o "slobodnom svetu" u vreme Hladnog rata koju će vam tranzicijski ideolozi "totalitarizma" uvek prećutati.
Marksisti-lenjinisti su uvek tvrdili kako fašizam nije neki nezavisan pokret koji ima neku svoju specifičnu ideologiju. Suprotno liberalnim mitovima kako postoji parlamentarna demokratija i kapitalizam s jedne, te "totalitarizmi" ili "ekstremizmi" s druge strane, fašizam je uvek služio samo kao poslednje sredstvo odbrane kapitalizma od revolucije. Musolini dvadesetih i Hitler tridesetih nisu došli na vlast kada je "narod poludeo" kako to vole prikazivati liberali, nego kad je vladajuća klasa zaključila da jedino "čvrsta ruka" fašizma može sprečiti dolazak komunista na vlast. Prelomni trenutak Hitlerove karijere, tajna njegovog uspeha, nisu bili ni jedni izbori, ni jedan protest ili parada, nego njegov tajni sastanak i savezništvo s tada vodećim industrijalcima Nemačke, Alfredom i Gustavom Krupp. I obe strane toga saveza su bile potpuno svesne.
Vladajuće klase su praksu korišćenja fašista za gušenje revolucije nastavile i posle rata. Dobar primer su brojni latinoamerički pučevi koje je izvodila vojska protiv narodnih pokreta i levičarskih vlada kako bi zaštitila interese američkog i zapadnoevropskog kapitala. Međutim, puno je manje poznato kako je fašizam odigrao ključnu ulogu u uništenju revolucionarne alternative kapitalizmu i u Zapadnoj Evropi, u kojoj je sve vreme na snazi bio sistem koji se voli predstavljati kao demokratija. Od kasnih osamdesetih intenzivno se piše o tzv. mreži Gladio (latinski "mač"), tajnoj operaciji američkih i britanskih službi u sklopu NATO-a kroz koju su regrutovali fašističke veterane, kao i nove fašističke organizacije u pokušaju gušenja zapadnoevropske levice.
Počeci
Još za vreme Drugog svetskog rata, američki Office of Strategic Services, preteča današnje CIA-e, osmislio je koncept "stai-behind" odbrane. Koncept je direktno preuzet od nacista koji su planirali na istoku na području koje je oslobodila Crvena armija postaviti grupe dobro uvežbanih agenata koji bi vršili sabotažu i otežavali uspostavljanje nove vlasti. Kako je postajalo sve izglednije da će nacistička Nemačka doživeti poraz, tako su američke i britanske tajne službe tu istu mrežu uključivale na svoj platni spisak. Pri tome je posebno važno reći kako ovi podzemni NATO-vi i CIA-ini ratnici nisu, kao mnogi naučnici koji su prebegli, svojim novim gospodarima davali nikakve izjave odricanja od svoje nacističke prošlosti ili slično. Dapače, njihove fašističke simpatije bile su im najbolja preporuka za posao koji su obavljali i najbolja garancija njihovog nepomirljivog antikomunizma.
Jedan poznati saradnik mreže "stai-behind" u tom početnom periodu bio je Klaus Barbi, nacistički komandant Liona (poznat pod nadimkom koljač Liona) za kojeg je dokazano kako je lično učestvovao u sadističkim mučenjima zatvorenika uključujući i decu. Prema snimljenim i javno dostupnim izjavama bivših saradnika CIA-e, Barbie je regrutovan baš zbog svoje poznate brutalnosti, a Amerikanci i Britanci su ga osim redovne plate nagrađivali i pažljivim skrivanjem identiteta. Barbie je kasnije otišao u Argentinu, pa u Boliviju gde je savetovao vojne hunte. Danas znamo i kako je, dok je bio u Južnoj Americi, postao saradnik zapadno nemačke bezbednosne agencije (BND). Kako je Hladni rat gubio na važnosti, a Barbie postajao sve manje važan, između ostalog i zbog poodmakle dobi, bilo mu je sve teže skrivati se i naposletku su ga otkrili lovci na naciste. Osuđen je u Francuskoj zbog svojih zločina kasnih osamdesetih i nedugo nakon toga je umro. To što je BND regrutovala visoko rangiranog nacistu ne treba posebno čuditi, pošto je i predsednik te agencije, od kraja rata do 1968, bio Reinhard Gehlen, glavni nacistički obaveštajac, za vreme rata, za istočni front.
No, naziv Gladio ostao je pre svega vezan za italijansku "stai-behind" operaciju. Tamo je mreža aktivirana već prilikom italijanskih opštih izbora 1948. S obzirom na veliku verovatnoću pobede levog bloka pod vođstvom komunista na tim izborima, SAD je uložio ogromna sredstva u finansiranje prljave kampanje koja nije samo uključivala manipulisanje izbornim rezultatima, nego i organizovanje nasilnih naoružanih bandi pod vođstvom fašističkih veterana koji su oružje dobijali direktno od policije. Sve to priznao je devedesetih bivši italijanski premer i predsednik Francesco Cossiga, tada i sam mladi aktivist italijanske desnice. Komunisti su na kraju izbore izgubili, ali u periodu neposredno nakon rata, Italija je bila tek jedna od zemalja u kojoj su komunisti postali snaga koja je ozbiljno računala na mogućnost preuzimanja vlasti. Ilegalne i tajne mreže koje će kasnije postati poznate kao Gladio u mnogim od tih zemalja bile su ključni instrument održanja kapitalističkih režima. U Belgiji je tajna organizacija odgovorna za ubistvo komunističkog vođe Julien Lahauta 1950. Ubice nisu nikad pronađene ni suđene iako se kasnije pokazalo da je jedan od ubica (koji je priznao svoje učešće na samrtnoj postelji) bio u kontaktu s belgijskim tajnim službama neposredno nakon ubistva.
Strategija tenzije
Službena svrha "stai-behind" uvek je bila organizovanje otpora zamišljenoj sovjetskoj invaziji na Zapadnu Evropu. Na taj način su se aktivnosti mogle pravdati odbranom "nacionalne bezbednosti", a tajne službe su mogle imati odrešene ruke u obračunu sa levicom koja je bila proglašavana korisnikom fiktivne sovjetske okupacije. Dakako, malo je tu vredelo što deo te levice, posebno marksisti-lenjinisti kasnih šezdesetih, više nisu bili pro-sovjetski orijentisani. Gladio je u većini zemalja bila mreža fašista koje je država koristila protiv sopstvenih građana levičarski političkih uverenja. Što je levica bila snažnija i bolje organizovana, to su metode fašista pod zaštitom države bile prljavije.
Italiju je tokom sedamdesetih potresao niz terorističkih napada koji su imali za cilj da stvori paniku među italijanskim stanovništvom. Prvi od tih napada bila je eksplozija na Trgu Fontana u Milanu u decembru 1969. pri čemu je poginulo 17, a ranjeno 88 osoba. Iako je 2001. dokazano kako je država bila direktno upoznata s činjenicom da je napad izvršila fašistička grupa Ordine Nuovo (Novi poredak), policija je iskoristila priliku na za napad na levicu. Kako ne bi morali na sudu dokazivati krivicu levičarskih aktivista, policiji je glavni osumnjičeni Giuseppe Pinelli "slučajno ispao" kroz prozor sa četvrtog sprata prilikom ispitivanja. Ispitivači nikad nisu osuđeni, a Pinelli je službeno smatran krivim sve do 2001.
Nakon ovog, usledili su i drugi napadi koje su uz Ordine Nuovo izvodile i druge fašističke grupe, a policija, čiji su vrhovi bili detaljno upoznati s motivima napada, redovno su terorizam pripisivali levičarskim grupama kao što su Brigate Rosse (Crvene brigade), Primera Linea (Prva linija), Lotta Continua (Borba se nastavlja) i Potere operaia (Radnička moć). Svrha ovih napada bila je dvostruka. Prvo, napadi su trebali diskreditirati levicu uopšte, kako van parlamentarnu, tako i onu parlamentarnu koja je kroz ceo hladnoratovski period bila najozbiljnija opozicija vladajućim demohrišćanima. Drugo, sejanje straha kod stanovnika Italije trebalo ih je naterati u zagrljaj države, tj. trebalo ih je naterati da menjaju slobodu za sigurnost i veru ka "čvrstoj ruci države" da ih zaštiti od opasnosti koje je ona sama organizovala. Iako imperijalisti danas nastoje svaki oružani pokret proglasiti terorističkim, pravi terorizam, u svom izvornom značenju, odnosio se na strategiju stvaranja straha i panike u svrhu sprovođenja politike na koju narod inače ne bi pristao. I to je upravo ono što je radila italijanska država u saradnji sa NATO-om i domaćim fašistima, a ne italijanska van parlamentarna levica.
Ta strategija države u saradnji sa fašistima prozvana je strategijom tenzije, veštački stvorenom panikom koja je imala za cilj da olakša vladajućim klasama da se obračunaju sa revolucionarnim pokretom svim potrebnim sredstvima. Slično kao i u Italiji, "stai-behind" mreža povezuje se i sa nizom napada na civile u Belgiji tokom ranih osamdesetih, kao i sa eksplozijom na minhenskom Oktoberfestu 1980. Pouzdano se zna da su slične organizacije postojale i u drugim zemljama sa znatno slabijim levičarskim pokretima. Tako se Gladio u Švajcarskoj zvao Projekat-26 i ilegalno je skupljao podatke o preko 8000 "devijantnih" državljana. Tajne NATO-ove mreže odigrale su ključnu ulogu u sprečavanju rasta uticaja levice neposredno nakon pada fašističkih režima u Portugalu i Španiji koji su bili ravnopravni članovi NATO-a, Britanska otvoreno nacistička organizacija „Column 88“ služila je kao paravan britanskoj vojsci za sprovođenje obuke fašističkih aktivista iz cele Evrope, a mreža je postojala i u Danskoj, Norveškoj, Švedskoj, Finskoj, Austriji, Holandiji, Luksemburgu, Kipru itd .. Najdalje su tajne fašističke organizacije pod zaštitom NATO-a otišle u Grčkoj i Turskoj, gde su izvele niz preventivnih državnih udara koji su trebali da spreče jačanje uticaja komunista. Turski deo Gladija, poznat kao kontra gerila, posebno je poznat po zverstvima u borbi protiv radničkog i kurdskog nacionalno oslobodilačkog pokreta. Kao i u drugim zemljama, i u Turskoj je desnica najuže vezana uz policiju i NATO-ove strukture, a regrutovana je od bivših dobrovoljaca SS-a. Funkcionisanje turske desnice i njena uloga u trenutnim tamošnjim sukobima svakako zaslužuju posebnu temu.
Gladio nakon svega
Postojanje "stai-behind" mreže bilo je grčevito negirano tokom celog Hladnog rata. Njena tajnost bila je osnovni preduslov njene efikasnosti. Ključna otkrića o ovoj mreži možemo zahvaliti kolapsu italijanskog stranačkog sistema početkom devedesetih kada je niz istraga, uz brojne korupcijske afere, izbacio na videlo i usku povezanost stranaka i države s terorističkim operacijama. Italijanska otkrića podstakla su niz istraga iu drugim zemljama i danas je nemoguće negirati postojanje Gladija. Ali, ono što ostaje nepoznato je koliko je te mreže još uvek aktivno. Saznanja koja imamo o načinu na koji je funkcionisao Gladio za vreme Hladnog rata svakako bacaju novo svetlo i na ekstremnu desnicu danas, kako onu tajnu, kao što su nemačke nacističke terorističke ćelije, tako i na izborno orjentisanu "populističku desnicu". U svakom slučaju je jasno kako je stvarnost fašizma puno komplikovanija i zlokobnija od onog u šta žele da nas ubede institucije danas.
